اسکلت ساختمانی

اسکلت ساختمانی، یکی از مهم ترین و پایه ترین اجزای ساختن یک ساختمان است که در ساختن سازه های مختلف از انواع خاصی از آن ها استفاده می شود. برای مثال میتوانید در سازه های مختلف اسکلت ساختمانی بتنی، فلزی و چوبی را مشاهده کنید. شرکت آرین تولید کننده انواع سازه های فولادی و دکل ها مانند دکل مخابراتی و اسکلت ساختمانی می باشد. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

اسکلت ساختمانی چیست؟ و انواع آن

استحکام و ساختار یک ساختمان را اسکلت فلزی آن تعیین می‌کند، بنابراین یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر سازه یا ساختمان، اسکلت‌بندی آن است. ساختمان‌ها بر اساس نوع مصالح ساختمانی به‌کار رفته در آن‌ ها دسته‌بندی و به سه نوع فلزی، بتنی و جوبی تقسیم می‌شوند که در سازه‌های شهری از انواع فلزی و بتنی استفاده می کنند. انتخاب نوع صحیح اسکلت در قیمت آن نیز تأثیر بسزایی دارد. اسکلت‌بندی در ساختمان‌ سازی به دو دسته سبک‌ و سنگین تقسیم می‌شود، اسکلت‌ بندی سنگین به اسکلت‌های بتنی و فلزی و چوبی می گویند. اسکلت بندی سبک به اسکلت های فلزی و چوبی سبک می گویند. هر کدام از این اسکلت‌ها دارای مزایا و معایبی هستند که در ادامه با آن ها آشنا می‌ شویم.

اسکلت فلزی

نوعی از اسکلت ساختمانی، اسکلت فلزی است که با نام‌هایی چون سازه فلزی یا اسکلت فولادی هم می‌شناسید تشکیل شده از ورق‌های فلزی یا نیم‌ رخ فولادی هستند که به وسیله اتصالاتی چون جوش، پیچ‌ و مهره و پرچ به هم متصل می‌شوند. به طبع اسکلت‌ بندی فلزی ساختمان نسبت به اسکلت‌ بندی بتنی مقاوم‌تر است. در سازه‌هایی که به مقاومت بالا نیاز باشد، معمولاً از اسکلت فلزی استفاده می‌شود. ارتفاع سازه‌ها در ارتفاعات فلزی متغیر است، اسکلت فلزی کیفیت ساخت را در ساختمان بالا می‌برد و از هدر رفتن مصالح جلوگیری می‌کند. 

 

کاربرد پیچ‌ و مهره در اسکلت فلزی

بهترین نوع اتصال در این نوع از اسکلت ساختمانی، پیچ‌ و مهره است. در کشورهای اروپایی در متراژهای بالا اجازه اتصالات به وسیله جوش داده نمی‌شود. برای ساختمان‌های بزرگ مثل آسمان خراش که متراژ بالایی دارند، پیچ‌ و مهره مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای انجام پروژه‌های بزرگ این‌ چنینی نیاز به‌ سرعت عمل بالا و دقت زیاد است و در این نوع سازه ها پیچ‌ و مهره‌ای این نیاز‌ها را برآورده می‌کند. قطعات این اسکلت در کارخانه تهیه می‌شود و بنابراین در محل ساخت‌ و ساز ازدحام صورت نمی‌گیرد.

اسکلت فلزی جوشی

در اسکلت ساختمانی فلزی جوشی همه مراحل کار در محل ساخت‌ و ساز انجام می‌گیرد. قطعات تیر و ستون‌ها در محل ساخت‌ و ساز برش خورده و برای ایجاد شکل نهایی اسکلت فلزی این تیر و ستون‌ها به هم جوش زده می‌شوند. در شرایط آب‌ و هوا مثل رطوبت زیاد و یا حرارت بالا اگر تیره ها به درستی جوش داده نشوند از هم باز می شوند یا ممکن است در مواردی باعث ریزش ساختمان شود.

مزایای اسکلت ساختمانی فلزی

• امکان توسعه سازه
• اتصال چند قطعه به یکدیگر
• امکان پیش‌ساخته کردن قطعات
• سرعت نصب و اشغال فضای کمتر
• هزینه کمتر
• قابلیت کاربرد در ارتفاع زیاد
• استحکام و خواص مکانیکی خوب
• استحکام بالای فولاد در مقابل فشار

معایب اسکلت فلزی

• ضعیف بودن در برابر حرارت: چنانچه دمای ساختمان به 600 درجه برسد مقاومت کم می‌شود.
• خوردگی و زنگ‌ زدگی فلزات: مرور زمان باعث کاهش عمر مفید فلزات می‌شود.
• جوش نامناسب: خطا در جوشکاری به علت قدیمی بودن دستگاه یا نداشتن تخصص کافی در جوشکاری
• تمایل به ناپایداری در فلزات: به علت بالا بودن تعداد قطعات فلزی در اسکلت ساختمانی

مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی

• ساخت پایه و فونداسیون
• ساخت ستون فولادی
• نصب تیرهای فلزی
• سیستم‌های سقف
• سیستم بادبند
• نازک‌کاری

برای اطلاعات بیشتر در این باره پیشنهاد می کنم مقاله ی اسکلت فلزی ساختمان را از دست ندهید.

اسکلت ساختمانی بتنی

در این سازه تمام تیره‌های اصلی، دیوار برشی، تیرهای فرعی، پی و فونداسیون، پله، سقف و ستون از بتن ساخته شده است که ساختارهای بتن تشکیل شده از ماده چسبنده‌ای می باشد که از انفعالات سیمان‌های هیدرولیک و آب است.

مزایا و معایب اسکلت بتنی

از مزایای این سازه ها در اسکلت ساختمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاومت بالای بتن در برابر آتش‌ سوزی
• مقاومت خوب در مقابل آب و رطوبت
• نیاز کمتر به نیروی متخصص و بامهارت نسبت به سازه فلزی
• نیاز کمتر به نگهداری و محافظت
• قیمت پایین اجزای تشکیل‌ دهنده بتن
• قابلیت شکل‌ دهی بالا بتن

و از معایب آن می‌توان به کشش پایین، انتقال گرما و سرما به داخل ساختمان، وزن تمام شده بالاتر نسبت به اسکلت ساختمانی فلزی، قرار گرفتن تحت تاثیر شرایط آب و هوایی و ضعیف بودن در برابر انفجار اشاره کرد.

مقاله پیشنهادی : اسکلت بتنی ساختمان

مهم‌ترین کاربردهای اسکلت بتنی

• ساخت پل ها، سد و دیوارهای حائل
• ساخت سقف، ستون، کف و تیرها در ساختمان‌های مسکونی
• سوله هواپیما، باند فرودگاه و همچنین پیاده‌روی بزرگراه‌ ‎ها
• سازه‌های مناطق ساحلی مانند اسکله‌ها، برج بازدید و یا حتی دیوار ساحلی

تفاوت اسکلت ساختمانی بتنی و فلزی

کاهش حجم فونداسیون، کاهش قابل‌ملاحظه وزن ساختمان، بالابردن چشمگیر سرعت پیشرفت پروژه، امکان بازرسی و تست‌ های غیر مخرب در کلیه مراحل انجام عملیات، بالابردن میزان سطح زیربنا، امکان اصلاح و رفع عیب در هر مرحله بدون تخریب و از بین‌ رفتن مصالح، امکان انجام عملیات در شرایط مطلوب کارخانه و در نتیجه دقت و کیفیت بالا و مطلوب، باعث شده است که سازه‌های فلزی نسبت به سازه‌های بتنی تحمل نیرو کششی بیشتری داشته باشند.

مقاله پیشنهادی : گالوانیزه گرم اصفهان

اسکلت ساختمانی چوبی

اسکلت چوبی را با توجه‌ به شرایط آب‌ و هوایی انتخاب می‌کنند. در کشورهایی مانند آمریکا شمالی، اروپا و استرالیا، از این نوع اسکلت استفاده می‌شود. از اسکلت چوبی به دلیل پایین بودن قیمت، سبک و شکل‌پذیر بودن آن در ساخت ساختمان‌های کوچک استفاده می‌کنند اما از معایب اسکلت چوبی می‌توان به پایین بودن مقاومت در برابر آتش‌سوزی اشاره کرد به همین دلیل از این نوع اسکلت ساختمانی بیشتر در گذشته استفاده می‌شد. در ساخت موارد زیر از اسکلت چوبی استفاده می‌شود:

• اسطبل‌ها
• ساختمان‌های تجاری کم‌ارتفاع و ساختمان‌های اقتصادی
• گاراژ کامیون‌ها
• ساختمان‌های کشاورزی
• محل نگهداری از قایق‌ها
• ساختمان‌های تفریحی

مواد سازنده اسکلت‌ های چوبی

به طور کلی اسکلت‌های چوبی از تیرهای ستونی عمودی، تیرهای عمارتی افقی(پشتیبانی از کف ساختمان)، تیرهای عرضی طاق (شکل‌دهی سقف)، ورق‌های پوشاننده (اتصال تیرهای ستونی) و روکش‌های جانبی که دیوارها را می‌پوشاند، تشکیل می‌شود.

مراحل اجرای خانه های چوبی

پیش از هر کار، بستری نیاز است تا از نشست اسکلت‌ ساختمانی چوبی جلوگیری شود. سپس فونداسیون انجام می‌شود که برای اجرای آن باید از نقشه‌های محاسباتی استفاده کرد. نکته مهم در مورد این اسکلت‌ها، توجه به سبکی و وزن کم سازه است. بنابراین می‌توانیم به‌ جای فونداسیون‌های گسترده و یا نواری، با مقاومت فشاری مناسب و در صورت وجود خاک از قطعات بتنی که از پیش ‌ساخته شده است، استفاده کنیم.

بعد از مرحله فونداسیون باید کلاف‌های چوبی بسازیم و سپس آن‌ها را توسط انکر بولت‌های مخصوص به همدیگر متصل کنیم. با توجه به وزن و تعداد طبقات ساختمان و محاسبات مهندسی سایز کلاف‌ها مشخص می‌شود. برای ایجاد و برپایی ستون‌ها، کلاف اصلی با کمک قطعات چوبی که ضخامت کم‌تری دارند، به همدیگر متصل می‌شوند.

در مرحله بعد باید ستون‌ها نصب شوند. یعنی پس از این که کلاف زیر کار درست شده و مکان ستون‌ها با دقت مشخص شد باید با کمک الوارهای مربوط به ستون اتصال خوبی بین پیچ‎های بلند و کلاف پایه به وجود آید. زیرا اتصال ستون‌ها باید به نحوی باشد که دست کم به دو الوار از الوارهای کلاف پایه وصل شود. این نکته بسیار مهم است که حتما پایه ستون‌ها بر روی بستر مقاوم قرار داده شود تا به کم ‌شدن انتقال بارهای عمود بر کلاف کمک شود.

اسکلت ساختمانی با چوب سبک

یکی از جدیدترین و مدرن‌ترین سیستم‌های ساختمانی، ساختمان‎های سبک چوبی و استاندارد هستند که در ساخت آن‌‌ها اصول فیزیکی ساختمان مثل عایق‌ کردن حرارت، هوابندی، رطوبت و صدا به طور کامل رعایت می‌شود. به همین دلیل هم این سیستم‌های ساختمانی اسکلت ساختمانی کاملی را دارند. اما اگر به درستی اجرا نشوند آسیب‌پذیر هستند و می‌توانند زیان و خسارت مالی زیادی به وجود بیاورند.

چیزی که باید در این نوع سازه‌ها به آن دقت کنیم، محافظت ساختمان در برابر عوامل تخریب ‌کننده محیطی است. از جمله این موارد مخرب می‌توان به رطوبت، تغییرات دمایی شدید، حرارت زیاد، وجود حشرات و یا قارچ‌هایی که از چوب تغذیه می‌کنند و میکرو ارگانیزم‌ها اشاره کرد.

عوامل دیگری نیز می‌تواند به عنوان خطر برای این سازه‌ها محسوب شوند. برای مثال ممکن است پس از وقوع زلزله و انتشار آن در منطقه‌هایی که تراکم زیادی دارند، آتش‌ سوزی رخ دهد.

این نکته مهم است که طراحی این سیستم ساختمانی و همچنین نحوه محاسبات بارهای وارد، با سازه‌های دیگر متفاوت است. اسکلت ساختمانی چوب سبک، کاربرد کمی برای اجرا در موارد زیر دارد:

• اجرای ساختمان‌های کوتاه‌مرتبه و میان‌مرتبه
• اجرای ساختمان‌های شش طبقه و کمتر

خطر آتش سوزی در سازه های سبک چوبی ساختمانی

پیرامون محدودیت‌های طبقات خانه‌های چوبی، هیچ خطری به اندازه آتش‌ سوزی، تعیین‌‎ کننده‌ نیست. در رابطه با این نوع ساختمان باید دانش خوبی نسبت به زمین ‌لرزه داشت و بتوان ارتفاع مجاز و بدون ریسک را مشخص کرد. از دیگر عوامل محدودیت ‌زا در تعیین تعداد طبقات اسکلت ساختمانی چوب سبک در کشورهای صنعتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از افزایش تراکم جمعیت
• جلوگیری و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی
• نقصان مشکلات اجتماعی

از این نکته نباید غافل ماند که امروزه با اسفاده از فناوری‌ها و فرآیندهای نوینی چون موارد زیر دلایل خوبی برای افزایش تعداد طبقات این سازه‌ها مطرح شده است:

• خاموش ‌کننده‎های آتش‌سوزی که به صورت اتوماتیک عمل می‌کنند.
• ایجاد سلول‎های آتش
• اشباع چوب‌های بدون محافظ با مواد کندسوزکننده
• پیش‌ بینی روش‌های فرار در زمان آتش‌سوزی
• پژوهش و تخقیق در رابطه با رفتار لرزه‌ای سازه‌های سبک چوبی

نمونه ای از پروژه های شرکت آرین را در زیر مشاهده خواهید کرد. پروژه اسکلت ساختمانی فلزی در تهران اتوبان ارتش

مراحل ساختمان‌سازی و اسکلت ساختمانی

در ساختمان‌سازی باید مراحل زیر به ترتیب اجرا شود تا در پایان یک سازه و اسکلت ساختمانی محکم و استاندارد داشته باشیم.

• خاک‌برداری
• پیاده کردن نقشه فونداسیون
• اجرای بتن مگر
• قالب‌بندی فونداسیون
• آرماتور بندی
• بتن‌ریزی پی
• اجرای اسکلت‌بندی
• اجرای سقف‌ها
• اجرای دیوار

سوالات متداول درباره اسکلت ساختمانی

اسکلت ساختمانی چیست؟

یکی از مهم ترین و پایه ترین اجزای ساختن یک ساختمان است که در ساختن سازه های مختلف، از انواع مختلف آن استفاده می شود.

اسکلت ساختمانی به چند نوع تقسیم می شود؟

به سه نوع اسکلت فلزی، اسکلت چوبی، و اسکلت بتنی تقسیم می شوند.

مراحل ساختمان سازی به چند قسمت تقسیم میشود؟

خاک‌برداری، پیاده کردن نقشه فونداسیون، اجرای بتن مگر از مهم ترین مراجل ساختمان سازی می باشد.

کلام پایانی مقاله اسکلت ساختمانی

با توجه‌ به اینکه استفاده از اسکلت‌ ساختمانی فلزی و بتنی در کشور ما متداول‌تر است، در این مطلب بیشتر به معرفی این دو روش اصلی پرداختیم و پس از تعریف اسکلت‌ ساختمانی و معرفی اسکلت‌ بندی‌ های مختلف، مزایا و معایب هرکدام پرداختیم.  شرکت توسعه سازه های فولادی آرین، پیشرو در تولید انواع سازه های فولادی در سراسر ایران و کشورهای همسایه می باشد. برای اطلاعات بیشتر با مهندسان ما تماس حاصل فرمایید. چنانچه سؤال یا نظری در این باره داشتید می‌توانید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

44604000